Wat is de relatie tussen lage rente en de beschikbare premieregeling?

De boodschap van dit artikel uit de Volkskrant van 20 augustus is RainyDayz uit het hart gegrepen. Veel werknemers in vooral het MKB zitten voor hun pensioen in de Beschikbare Premie Regeling (een BPR). En dan met name een BPR op 'beleggingsbasis'. En het worden er steeds meer. Vaak zijn dat ordinaire beleggingsverzekeringen maar dan wel met een pensioenetiket.

Onze Pensioenwet noemt dat 'premieovereenkomsten met beleggingsvrijheid'. Voor uw begrip en gedachtevorming: vaak zijn dat polissen die doen denken aan wat bekend is geworden als 'woekerpolissen '.


De ellende van dit verhaal is dat u als deelnemer in zo'n BPR-pensioen alle risico's draagt voor wat er ooit aan pensioen uitkomt. In de opbouwfase loopt u beleggingsrisico. En als u op pensioendatum met het via beleggingen gebouwde kapitaal pensioen moet aankopen, dan bent u weer afhankelijk van de dan geldende voorwaarden en tarieven van de pensioenverzekeraar (ASR, Aegon, Achmea, Nationale-Nederlanden, Zwitserleven - om er maar weer een paar te noemen).


U bouwt dus pensioenkapitaal op waarbij u beleggingsrisico loopt. De werkgever vindt dit prachtig. Hij stelt maandelijks een pensioenpremie beschikbaar aan de verzekeraar(al of niet inclusief uw eigen bijdrage, al of niet tot het fiscale maximum) en dan is voor hem de kous af. Geen gedoe meer over dingen als 'backservice' waarmee we bedoelen premiebetalingen over voorbije boekjaren. Ook de accountant van de werkgever vindt dit prachtig. Het houdt de zaken voor het bedrijf financieel eenvoudig, overzichtelijk en goedkoop. En u moet maar kijken hoe het afloopt. Eén scherp kantje van dat beleggen is weliswaar een beetje ondervangen. Namelijk de mogelijkheid van het life cycle beleggen. Dat betekent dat naarmate de pensioendatum dichterbij komt, de beleggingen zo veilig mogelijk plaatsvinden. Het is jammer als uw beleggingen vlak voor pensioendatum een fikse knauw krijgen (crashrisico). Dus dan zal risicoloos beleggen met een zeker maar laag rendement in de plaats kunnen komen van meer offensieve typen beleggingen waaraan risico's in heviger mate inherent zijn. Het doet denken aan damage control op voorhand.


En als de nationale driekleur in top staat op uw pensioendatum, bent u verplicht met het opgebouwde kapitaal pensioen aan te kopen. Dan kan de vlag gelijk weer naar halfstok dezer dagen. Met het pensioenkapitaal koopt u pensioen in; laten we zeggen een levenslange maandelijkse pensioenuitkering. Hoe hoog die uitkering is, is vooral afhankelijk van de door de verzekeraar gehanteerde rekenrente (maar ook van de sterftetabellen die uit vergrijzend Nederland opdoemen, het langlevenrisico). Qua systematiek kunt u het heel goed vergelijken met de situatie dat u een koopsom neerlegt voor een direct ingaande lijfrente. En die rekenrente is nog steeds dramatisch laag. Het is goed denkbaar dat die rekenrente drie procent bedroeg op het moment van aanvang van uw BPR-polis (en misschien bent u met zo'n prognose helaas blijven rekenen). Maar thans is het slechts een fractie daarvan met vergaande nadelige consequenties voor de hoogte van uw maandelijkse pensioenuitkering. Geen moedertje lief die daar nog iets aan kan doen.


Zo zit u als deelnemer/werknemer met gestapelde risico's in onze moderne samenleving die u niet kunt dragen. We kunnen niet in de toekomst kijken maar de teleurstellende resultaten van die vermaledijde BPR in het verleden (zelfs met een toen nog flink hogere rekenrente) geven weinig reden voor blijdschap. De wat oudere generatie zit toch nog heel redelijk met hun middelloonpensioen. Alhoewel afstempeling (korting) en gebrek aan toeslagverlening (indexering) diepe sporen trekken in de samenleving. Ook ten dele te verklaren uit die lage rekenrente. De wat jongere generatie (als die al pensioen heeft) kan met dit soort geïndividualiseerde risicovolle pensioenproducten hierin een opmaat zien voor een verarmend Nederland. Als kamerlid was de huidige minister SZW Koolmees best een getapt iemand. Lachend, type teddybeer. Maar in zijn rol als minister komt hij over als nukkig, kortzichtig, humorloos en zonder enig benul van de huidige en toekomstige pensioennood.


RainyDayz bepleit als politiek bespreekpunt een zeker en veilig pensioen voor iedereen met een pensioengevend inkomen tot ca. € 40.000 (mag iets meer of minder zijn). Dus geen BPR. Als je meer verdient en best een stootje kan hebben, zou de mogelijkheid kunnen bestaan om in de beleggingen te gaan. Pensioen hoort thuis  in een reeks van diverse wel wettelijk geregelde basisvoorzieningen en -maatregelen. Denk bijvoorbeeld aan de zorg, de verplichte aansprakelijkheidsverzekering in het verkeer en de bijstand. 


Lees ook: Uw pensioenbelegpolis, een woekerpolis?